اسيد سيتريك با فرمول مولكولي C6H8O7، يكي از اسيدهاي ضعيف با ساختاري آلي است كه كاربردهاي گسترده اي را در صنايع تحت پوشش قرار مي دهد. مطمئناً تا به حال با عبارت هايي نظير افزودني هاي مواد غذايي يا نگهدارنده هاي نوشيدني ها و آبميوه ها برخورد كرده ايد! اين ويژگي ها دقيقاً با افزودن مقادير معيني از اسيد سيتريك به مواد غذايي در مراحل توليد، به وجود مي آيند. رد پاي اسيد سيتريك را مي توان در غذاهاي زيادي كه آنها را در روز مصرف مي كنيم، جستجو كرد؛ غذاهايي مانند كنسروها، آب نبات و ميان وعده ها و …، نمونه اي از پرمصرف ترين مواد غذايي هستند كه هرخانواده با آنها بسيار سروكار دارد.

بنابراين لازم است به طور مختصر توضيح دهيم كه اين ماده پرمصرف دقيقاً چيست و چه ويژگي هايي دارد؟

 اسيد سيتريك، يك اسيد آلي طبيعي ضعيف است كه در بسياري از ميوه ها و سبزيجات، به ويژه مركبات به طور طبيعي وجود دارد. از آنجا كه سيتريك اسيد به عنوان يك محصول جانبي چرخه اسيد سيتريك نيز محسوب مي شود، توسط بسياري از موجودات زنده در فرآيندهاي متابوليكي توليد مي گردد.

سيتريك اسيد به طور ذاتي داراي عطر و طعم ترش مي باشد؛ مؤثرترين و برترين ويژگي كه براي اين اسيد آلي معرفي شده است، افزايش كيفيت مواد غذايي، نگهدارندگي از مواد غذايي و توانايي عمل به عنوان يك بافر pH به مي باشد. به اين ترتيب، اسيد سيتريك در فهرست مواد تشكيل دهنده بسياري از غذاهاي موجود در فروشگاه ها، خانه ها و آشپزخانه ها يافت مي شود.

اين روش‌ها به دو نوع اصلي تقسيم مي‌شوند كه عبارت‌اند از: كشت سطحي ( بستر جامد ) و كشت غوطه‌وري.

اين روش براي نخستين بار در سال1920 به كار گرفته شد، ولي با كاربرد روش كشت غوطه‌وري (به دليل روش اجرايي و بازده توليد مناسب‌تر)، امروزه روش كشت سطحي به‌طور معمول در درجه دوم اهميت قرار دارد.

در يكي از حالت‌هاي اين روش، اسپورهاي آسپرژيلوس نايجر در شرايط محيطي كنترل شده به ظروف حاوي محيط كشت مناسب مانند ضايعات محصولات كشاورزي تلقيح شده، سپس اين ظروف درمكان مناسب با دماي حدود 30 درجه سانتي‌گراد قرار مي‌گيرند. اسپورها 24 ساعت پس از تلقيح جوانه مي‌زنند و ميسيليوم سفيد چين داري سطح محيط را مي‌پوشاند. پس از دوره زماني چند روزه و طي مراحل رشد و نمو ميكروارگانيسم، به تدريج محيط كشت از اسپورهاي تيره رنگ پر مي‌شود (پايان توليد اسيد سيتريك).

در اين روش از سوبسترا يا محيط كشت مايع و در شرايط كنترل شده جهت رشد و نمو قارچ استفاده مي‌شود. از سال 1940 ميلادي تاكنون روش كشت غوطه‌وري به منظور توليد اسيد سيتريك در كشورهاي صنعتي توسعه و پيشرفت زيادي نموده است. به دلايلي نظير بازده بيشتر نسبت به روش كشت سطحي، زمان كمتر براي رشد و نموميكروبي، آساني كار به دليل وجود وسايل خودكار و كنترل‌كننده‌هاي مداوم و دقيق و در نتيجه راحتي بيشتر در زمان ورود و خروج سوبسترا و محصول اين روش رواج بيشتري يافته است.

سازمان غذا و داروي ايالات متحده، اسيد سيتريك را براي استفاده به عنوان يك افزودني غذايي، بي خطر مي اعلام كرده است. به نظر مي رسد تمام سيتريك اسيد كه شما مصرف مي كنيد در بدن شما كاملاً متابوليزه مي شود – هيچ سمييت براي آن وجود ندارد و يا به صورت نامناسب در بدن ذخيره نمي شود.

با اين حال، برخي از گزارش ها نشان داده اند كه برخي افراد ممكن است نسبت به غذاهايي كه حاوي اسيد سيتريك زياد هستند، حساس باشند. تعيين اينكه آيا كسي آلرژي واقعي به اسيد سيتريك دارد يا خير، تقريباً دشوار است و نياز به بررسي هاي حرفه اي تر دارد.

كاربردهاي اسيد سيتريك در توليد داروهاي خوراكي

اسيد سيتريك و نمك سيترات، دو تركيبي هستند كه به عنوان عناصر غيرفعال كننده در برخي داروها و مكمل هاي غذايي استفاده مي شوند. اين تركيبات داراي برخي از مزيت ها براي سلامتي افراد مي باشند؛ به طور مثال، سيتريك اسيد، تشكيل سنگ كليه را كند مي كند. هر چه سيتريك اسيد بيشتر در ادرار وجود داشته باشد، احتمال تشكيل سنگ كليه كمتر است.

امتیاز:

بازدید: